متن کوتاهی از مراحل تولید شکر

شکر به ماده ایی گفته می شود که مزه شیرین دارد و به صورت کریستال های سفید و روان عرضه می شود.  شکر از چغندرقند و یا نیشکر و در برخی کشورها از شیره عسل قندی و افرای قندی بدست می آید. مهمترین انواع شکر شامل شکر دانه ایی یا گرانول، شکر مایع که محلول ساکاروز با بریکس 67 درصد و درجه خلوص 99/5 درصد که مخلوط انورت و ساکاروز و یا انورت کامل است.، شکر قهوه ایی و شکر رنگی است.

تولید شکر کاملا پیوسته است، بدین گونه که شرایط و عملکرد هر مرحله بر روی سایر مراحل تاثیر خواهد گذاشت.

در کارخانه قند قبل از تحویل چغندرقند، عیار یا درصد قند آن اندازه گیری می شود. و قیمت چغندر تحویلی بر اساس عیار اندازه گیری شده تعیین می شود. سپس چغندرها سیلو شده و به مرور به خط تولید فرستاده می شوند. چغندرها با فشار آب از سیلو حمل و به سمت علف گیر و سپس حوضچه شستشو رفته و با حرکت بازوهای گردان، سطح چغندرها ساییده و عمل شستشو انجام می گیرد.

تهیه خلال چغندر: برای استخراج قند از چغندر بایستی آنرا خلال کرد تا سطح تماس سلول ها بیشتر شده و قند راحت تر از سلول ها خارج شود. این عمل در دستگاه آسیاب خلال انجام می شود. اندازه، شکل و ضخامت خلال ها بر راندمان عصاره گیری اثر می گذارد.

دیفوزیون: یا مرحله استخراج شربت از خلال که در این مرحله خلال های چغندرقند در تماس با آب گرم و تحت تاثیر همزن قرار گرفته و طی عمل اسمز ساکاروز از سلول های چغندرقند خارج می شود. آب گرم و خلال در جهت مخالف حرکت کرده که همراه با ساکاروز سایر ترکیبات سلولی از جمله پکتین و پروتئین ها نیز از سلول خارج می شوند که بایستی طی مرحله تصفیه از شربت جداسازی شوند. به شربت بدست آمده از این مرحله شربت خام گویند. و خلال های باقی مانده یا تفاله به قسمت پرس تفاله و سپس تفاله خشک کن می روند. تفاله تر پرس شده و تفاله خشک تولیدی از محصولات جانبی کارخانجات قند است. ایجاد شرایط بهینه در مرحله دیفوزیون به کیفیت چغندر مصرفی وابستگی شدیدی دارد.

مرحله تصفیه شربت:

یا خالص سازی شربت، مراحل بعدی یعنی کریستالیزاسیون و سانتریفیوژ نیز به نوعی جزو مراحل تصفیه محسوب می شوند زیرا هدف از این مراحل حذف ناخالصی ها و تولید کریستال های خالص ساکاروز است. در این مرحله به منظور حذف ناخالصی های شربت از آهک و گاز دی اکسید کربن استفاده می شود. طی مراحل آهک خور مقدماتی، آهک خور اصلی، اشباع یک و اشباع دو و همچنین مراحل فیلتراسیونی که بین اشباع یک و دو و پس از اشباع دو تعبیه شده است، قسمت اعظم ناخالصی های شربت جداسازی می شود.

تهیه شیرآهک و دی اکسید کربن مورد نیار برای مراحل تصفیه: در کوره آهک سنگ آهک سوزانده شده و به آهک و دی اکسید کربن تبدیل می شود. آهک حاصل را در آب حل کرده و شیرآهک بدست آمده در مراحل آهک خور مقدماتی و آهک خور اصلی مصرف می شود. دی اکسید کربن بدست آمده از کوره آهک نیز در مراحل اشباع یک و دو استفاده می شوند.

آهک خور مقدماتی: هدف جداسازی مواد غیرقندی و انعقاد مواد کلوئیدی است و در حقیقت تصفیه شربت در این مرحله صورت می گیرد. دمای 45 درجه سانتیگراد، پی اچ 11/2-10/8 و زمان 20 دقیقه.

آهک خور اصلی: هدف استریل کردن شربت، فراهم کردن سطح مناسب کربنات کلسیم برای اشباع و کمک صافی و هیدرولیز عوامل تشکیل دهنده رنگ ملانوئیدین است. دمای 85-80 درجه سانتیگراد، پی اچ بیشتر از 12 همراه با هوادهی.

اشباع یک: هدف از این مرحله جداسازی آهک و تبدیل آن به کربنات کلسیم و جذب مواد کلوئیدی (پروتئین و پکتین) به سطح کربنات کلسیم است. در این میان نمک های محلول، اسیدهای چرب، آمینو اسیدها و رنگ جذب کریستال های کربنات کلسیم می شوند. پی اچ این مرحله 11/2-10/8 است.

اشباع دو: مهمترین هدف اشباع دو جداسازی کامل آهک در دستگاه هایی مشابه آسیاب ریموند است. دمای 95-92 درجه سانتیگراد، پی اچ 9/2-8/7 و زمان 15-8 دقیقه.

اوپراسیون: شربت با بریکس 15-12 وارد بدنه های اوپراسیون شده و پس از تبخیر آب اضافه ماده خشک بیش از 65 درصد دارد. اوپراسیون یکی از مراکز مهم کارخانه قند است و علاوه بر تبخیر آب اضافی شربت رقیق و جلوگیری از سوخته شدن و تغییرات در ترکیب قند موجود در شربت، تامین کننده بخار مصرفی سایر قسمت ها و همچنین تامین کننده آب کندانس مصرفی کوره بخار، سانتریفیوژ حل کن ها و غیره نیز هست.

کریستالیزاسیون: در این مرحله به شربت تا حد جوش حرارت داده می شود(دمای 80-75 درجه سانتیگراد) و پودر شکر اضافه و سپس پخت به داخل رفریژرانت(دمای 45-40 درجه سانتیگراد) تخلیه شده و آنجا تحت تاثیر دمای پائین بقیه شربت به صورت کریستال در می آید. گلوگاه و نقطه بحرانی و مهمترین بخش کارخانه که بر پوان شکر تولیدی اثر می گذارد، بخش طباخی است.

سانتریفیوژ: سبدی است که پخت در آن ریخته شده و با بکارگیری نیروی گریز از مرکز، آب و بخار کریستال های شکر پالایش و شسته می شوند. مواد جدا شده از کریستال ها وارد پساب می شوند. این مرحله در پایین آوردن رنگ و خاکستر کمک می کند.

خشک کردن، به تعادل رساندن و انبار کردن شکر سفید: تغییرات کیفیتی شکر در مراحل خشک کردن و انبار کردن مشکلات و هزینه های بالایی می تواند برای دستگاه بلوک زن و دستگاه های دیگر ایجاد کند. در حالیکه به راحتی از طریق رعایت موارد تکنولوژیکی و ایجاد شرایط مناسب در انبار می توان از این تغییرات و بخصوص تشدید رنگ جلوگیری کرد. شرایط مناسب خشک کن های شکر 100-20 درجه سانتیگراد برای هوای ورودی و 60-20 درجه سانتیگراد برای هوای خروجی و 40 درجه سانتیگراد برای شکر است.

برای کسب اطلاعات بیشتر و استعلام قیمت تجهیزات کارخانه قند با شرکت آبگینه شهد آبادیس ارتباط برقرار کنید.